To
„lektura obowiązkowa” dla odwiedzającego miasto turysty. Turyści zmotoryzowani mogą zostawić samochód na obszernym
parkingu przy Urzędzie Miasta, mieszczącym się w sąsiedztwie
przejścia granicznego. Przed wejściem w obręb murów Twierdzy
Kostrzyn, by ocenić jej wielkość, warto przespacerować się po
moście
na Odrze,
a nawet wzdłuż przeciwległego brzegu rzeki. Po powrocie
należy skierować swoje kroki do znajdującej się w sąsiedztwie
mostu bramy
Berlińskiej.
Mieści się w niej salka muzealna i punkt informacji
turystycznej, w którym można uzyskać szczegółowe informacje
o obiekcie czy też skorzystać z usług przewodnika.
Zwiedzając
samodzielnie twierdzę i Stare Miasto, warto także
przespacerować się mostem nad fosą i przejść przez bramę
Chyżańską, znajdującą
się po przeciwnej stronie twierdzy względem bramy Berlińskiej,
a także zejść do kazamatów bastionu
Filip,
w których mieszczą się imponujące ekspozycje muzealne
(informacje o godzinach i zasadach zwiedzania są dostępne na
internetowej stronie muzeum), po czym wejść na ów bastion, z góry
roztacza się malowniczy widok na Odrę, i przespacerować się
promenadą
Kattego.
Następnie można udać się na spacer po bastionie
Brandenburgia
i, kierując się ku bastionowi
Król i pobliskiej
bramie Berlińskiej, przystanąć przy ruinach
zamku i kościoła.
Więcej
informacji na stronie: www.muzeum.kostrzyn.pl.
Wycieczkę po warowniach dolnej Warty można kontynuować, odwiedzając poszczególne umocnienia w dowolnej kolejności. Poniżej zaproponowano jeden z wariantów, uwzględniający logistykę wycieczki oraz stan techniczny obiektów:
Fort Żabice. Jest to najlepiej zachowany fort po polskiej stronie granicy. Aby dostać się do niego z twierdzy, należy wyjechać z miasta drogą nr 31 w kierunku Górzycy (Słubic) i po około 7 km zjechać z niej w lewo, w kierunku Żabic (na krzyżówce widoczny będzie drogowskaz z napisem „Schronisko”). Wąska droga, biegnąca po stoku pradoliny, dociera na jej krawędź, do skrzyżowania z drogą relacji Górzyca – Żabice. Na wprost skrzyżowania znajduje się wiata, tablice informacyjne i miejsce postoju, skąd można rozpocząć zwiedzanie. Drogą brukowaną prowadzącą w dół turysta dociera do suchej fosy (można nią przejść dookoła, co jest wygodniejsze poza sezonem wegetacyjnym). Szosa na wprost wiedzie do podziemnego korytarza (poterny), którym – po pokonaniu ok. 200 m – można bezpiecznie przedostać się do wewnętrznego dziedzińca; na ten odcinek warto zabrać ze sobą latarkę. Stamtąd należy wejść na górny poziom i ocenić skalę całego założenia fortecznego. Powrót tą samą drogą.
Prochownia. Z fortu należy kierować się na miejscowość Żabice i dalej, przez Czarnów, dojechać do Czarnowskiej Górki. Około 100 m przed skrzyżowaniem z główną drogą nr 22, na lekkim zakręcie w prawo, należy się zatrzymać. Od zewnętrznej strony łuku drogi, po lewej (północnej) stronie, odchodzi w las niewielka ścieżka. Po niecałych 100 m dociera ona do dawnego składu amunicji (zwanego prochownią). W jego wnętrzu utworzyły się stalaktyty i stalagmity, powstałe w efekcie wytrącania się wapnia, którego duże ilości znajdują się w betonowym stropie konstrukcji. Powrót odbywa się tą samą drogą. Na Czarnowskiej Górce, oprócz prochowni, znajdują się jeszcze dwa większe, silnie zerodowane schrony piechoty. Usytuowane są one w odległości ok. 800 m na wschód od prochowni, jednak nie prowadzi do nich żadna ścieżka, stąd ich poszukiwania bywają uciążliwe. Niemniej dla zainteresowanych tematem będą one interesującym odkryciem. Zachętą może być fakt, iż las, w którym są zlokalizowane, jest niewielki, otoczony drogami i polami wsi Czarnów, dlatego nie ma ryzyka zabłądzenia.
Fort Gorgast. Z Czarnowskiej Górki, drogą nr 22 przez Kostrzyn, przejście graniczne i dalej drogą nr 1 (na Berlin) można dotrzeć do oddalonej od Kostrzyna o 5 km miejscowości Manschnow. Dalszy kierunek wycieczki wskaże drogowskaz, znajdujący się przy głównym skrzyżowaniu. Ze względu na dobry stan techniczny fortu, przygotowane w jego wnętrzach ekspozycje muzealne oraz dostępne dla turystów materiały informacyjne, w tym także polskojęzyczne, jest to miejsce bardzo interesujące, a przy tym dobre jako punkt zwieńczenia wycieczki. Wstęp do obiektu jest płatny: dorośli – 2 EUR, dzieci – 1 EUR.
Turyści pasjonujący się historią lub tematyką militarną mogą być zainteresowani dwoma kolejnymi miejscami znajdującymi się w pobliżu:
bunkrami Żukowa na Ostrogu Reitwein (ok. 5 km od fortu Gorgast) i
Muzeum Wzgórz Seelowskich. Placówka muzealna obejmuje pawilon wystawowy i rozbudowaną ekspozycję zewnętrzną, utworzoną w terenie, na którym rozegrała się bitwa o wzgórza Seelow, będąca częścią niemieckiej obrony przed sowiecką ofensywą z 1945 r. Dojazd z Gorgast jest prosty: do Reitwein drogą nr 112 na Lebus, a dalej do muzeum drogą nr 1 na centrum Seelow (pomijając obwodnicę miasteczka). Korzystając z samochodu, całą trasę, wraz z jej historycznymi atrakcjami, można zwiedzić w ciągu 5–7 godz.
